การนวดแผนไทย | โรงแรมรีสอร์ท สปา เพื่อสุขภาพ | องค์ประกอบของธรรมชาติบำบัด |
เปิดประสบการณ์ธรรมชาติบำบัดแบบไทย | เปิดประสบการณ์รูปแบบสปาสมัยใหม่ | การบำบัดด้วยสมุนไพรไทย |
ในประเทศไทยก่อนที่จะมียาสมัยใหม่ในปัจจุบัน สมุนไพรมีบทบาทคู่กับหมอแผนโบราณ หมอในหมู่บ้านคือพระภิกษุสงฆ์ผู้จาจิกแสวงบุญ และได้รับการฝึกฝนด้านการบำบัดรักษาโรค เนื่องจากความรู้ในเรื่องนี้ถูกสืบทอดโดยพระภิกษุซึ่งทำหน้าที่สั่งสอนธรรมะ แก่ฆราวาส ดังนั้น แหล่งรวบรวมภูมิปัญญาด้านนี้จึงมักจะอยู่วัด ซึ่งกลายเป็นศูนย์กลางแห่งการเรียนรู้และการบำบัดรักษา ยาแผนโบราณช่วยให้ร่างกายได้รับธาตุทั้ง 4 คือ ลม น้ำ ดิน ไฟและผลลัพธ์ที่ร่างกายป่วยนั้นมาจากการที่ร่างกายขาดสมดุลในร่างกาย การรักษาโรค ในหมู่บ้าน "หมอ" จะทำชุดสมุนไพรให้คนไข้ดื่มเข้าสู่ร่างกายหรือถูนวดบนผิวของผู้ป่วยหรือเพิ่มเป็นไอน้ำนำสู่ร่างกาย อีกองค์ประกอบสำคัญของยาแผนโบราณคือพลังงาน เมื่อพลังงานนั้นเข้าสู่เส้นแล้วถูกสกัดกั้น บุคคลนั้นจะป่วย ทางร่างกายหรือทางอารมณ์ การนวดหรือซาวน่าจะช่วยให้กำหนดการผ่อนคลาย
ยาแผนโบราณหรือสมุนพไพรไทยจะช่วยให้ร่างกายได้รับธาตุทั้ง 4 คือ ลม น้ำ ดิน ไฟ และผลลัพธ์ที่ร่างกายป่วยนั้นมาจากการที่ร่างกายขาดสมดุลในร่างกาย หมอยาพื้นบ้านจะทำชุดสมุนไพรให้คนไข้ดื่มเข้าสู่ร่างกายหรือประคบ ถูนวดบนผิวของผู้ป่วย ทฤษฎีการบำบัดรักษาแผนโบราณของไทยนั้น มีการใช้ลูกประคบ ซึ่งเป็นการนำสมุนไพรชนิดต่างๆ มารวมใส่ในห่อผ้าขาวแล้วมัดให้เป็นก้อนกลม จากนั้นนำไปนึ่งให้ร้อน แล้วกดทับไปตามจุดต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะในบริเวณหลังที่แข็งเกร็งหรือข้อต่อส่วนต่างๆ เพื่ออาศัยความร้อนของลูกประคบผนวกกับสรรพคุณของสมุนไพรที่อยู่ในลูกประคบนั้นจะช่วยบำบัดอาการปวดเมื่อยหรือการเจ็บปวดเฉพาะที่ อีกองค์ประกอบสำคัญของยาแผนโบราณคือพลังงาน เมื่อพลังงานนั้นเข้าสู่ร่างกางกายแล้วถูกสกัดกั้นบุคคลนั้นจะป่วยทางร่างกายหรือทางอารมณ์ การนวดหรือซาวน่าจะช่วยให้กำหนดการผ่อนคลายการนวดคือการปรับร่างกายให้สมดุล ซาวน่าด้วยสมุนไพรจะช่วยทำความสะอาดและช่วยให้ผิวนุ่มขึ้นกระปรี้กระเปร่า ชุดสมุนไพรช่วยช่วยปรับอารมณ์ให้สงบและสร้างพลังงาน วิธีการบำบัดดังกล่าวจอาจจะฟังดูยังใหม่ในตะวันตก แต่ก็เป็นวิถีธรรมชาติบำบัดทั้งหมดนี้อาจจะฟังดูยังใหม่ในตะวันตก แต่การใช้สมุนไพร ควบคู่ตามความรู้ที่สืบทอดกันมาจากบรรพบุรุษ วิธีบำบัดรักษาด้วยการใช้สมุนไพร ยังคงใช้กันอยู่ตราบเท่าทุกวันนี้
การนวดแบบราชสำนัก เนื่องจากกลุ่มเป้าหมายของการนวดนี้คือ เจ้านายชั้นผู้ใหญ่ ผู้มียศถาบรรดาศักดิ์ที่อยู่ในรั้วในวัง ฉะนั้นการนวดจึงถูกออกแบบที่เน้นการใช้นิ้วมือและมือเท่านั้นและท่วงท่าที่ใช้ในการนวดมีความสุภาพเรียบร้อย มีข้อกำหนดในการเรียนมากมาย ผู้ที่เชี่ยวชาญทางวิชาชีพด้านนี้จะได้ทำงานอยู่ในรั้วในวังเป็นหมอหลวง
การนวดแบบเชลยศักดิ์ เป็นการนวดที่ใช้ในระดับชาวบ้านด้วยท่าทางทั่วไป ไม่มีแบบแผนหรือพิธีรีตองในการนวดมากนัก อีกทั้งยังสามารถใช้อวัยวะอื่นๆ เช่น เข่า ศอก เท้า เพื่อช่วยทุ่นแรงในการนวดได้ ซึ่งเป็นข้อแตกต่างจากการนวดแบบราชสำนักที่เน้นการใช้มือเพียงอย่างเดียวการนวดพื่อการบำบัดและทำให้ร่างกายผ่อนคลายมีประจำสปาทุกแห่งเพราะเป็นภูมิปัญญาดั้งเดิมของแต่ละชาติ อย่างการนวดไทยซึ่งมีชื่อเสียงระดับโลก เพราะมีทั้งความนุ่มนวลเพื่อผ่อนคลายมีทั้งความหนักแน่นเพื่อการรักษาและยังมีการประคบด้วยสมุนไพรไทย ปัจจุบันมีการนำนวดแผนไทยมาประยุกต์เข้าการเลือกใช้สมุนไพรและน้ำมันหอมระเหยที่เหมาะกับเฉพาะบุคคล นอกจากนี้ยังมีการนวดเพื่อผ่อนคลาย รักษาเฉพาะจุดเช่น การนวดเท้า นวดไหล่ นวดหน้า นวดไขสันหลังเพื่อกระตุ้นประสาท รวมไปถึงการนวดของชนชาติอื่นอาทิ การนวดแบบตะวันที่ที่เรียกว่า Swedish Massage ซึ่งเป็นการเคล้าคลึง ลูบไล้ ไล่ไปตามกล้ามเนื้อต่างๆ เพื่อผ่อนคลาย
ปัจจุบันนี้สถานบริการส่งเสริมสุขภาพที่เรียกว่า "สปาและนวดแผนไทย" กำลังเป็นที่นิยมในหมู่คนรุ่นใหม่ตามโรงแรมหรู ระดับ 5 ดาวหรือ 4 ดาว เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของศูนย์บริการสุขภาพ หากท่านสนใจในการเรียนรู้เทคนิค การนวดสามารถติดต่อได้ที่โรงเรียนนวดวัดโพธิ์ที่นำเสนอหลักสูตรระยะสั้น 10 วันถึงแม้ยาสมุนไพรพื้นบ้านจะกลายเป็นสิ่งล้าสมัยในช่วงศตวรรษที่ 20 เนื่องจากได้รับอิทธิพลของแพทย์ตะวันตกเข้ามา แต่ก็ยังนับว่าโชคดีที่มิได้สูญสลายไปเสียทั้งหมดเพราะในปัจจุบัน เมื่อธุรกิจด้านสปากำลังได้รับความนิยมอย่างสูง วิชาการด้านการใช้สมุนไพรพื้นบ้านของไทยก็กลับฟื้นคืนชีพอีกครั้งและกลายเป็นสิ่งเชิดหน้าชูตาของประเทศไทย ในยามที่กระแสความนิยมผลิตภัณฑ์ธรรมชาติและสมุนไพรได้รับความสนใจจากผู้บริโภคคนไทยเป็นจำนวนมากจนกลายเป็นกระแสนิยมสูงสุด
ทฤษฎีการบำบัดรักษาแผนโบราณของไทยนั้น มีการใช้ลูกประคบ ซึ่งเป็นการนำสมุนไพรชนิดต่างๆ มารวมใส่ในห่อผ้าขาว แล้วมัดให้เป็นก้อนกลม จากนั้นนำไปนึ่งให้ร้อน แล้วกดทับไปตามจุดต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะในบริเวณหลังที่แข็งเกร็ง หรือข้อต่อส่วนต่างๆ เพื่ออาศัยความร้อนของลูกประคบผนวกกับสรรพคุณของสมุนไพรที่อยู่ในลูกประคบ นั้น ช่วยบำบัดอาการปวดเมื่อยหรือการเจ็บปวดเฉพาะที่ศาสตร์การนวดแผนไทยที่สืบทอดกันมาแต่โบราณกาล กำลังกลายเป็นวิถีทางแห่งการบำบัดรักษาที่มีชื่อเสียงและได้รับความนิยม ทั้งในสังคมไทยและแม้บรรดาชาวต่างชาติที่มีโอกาสได้ทดลองใช้บริการ การใช้ความร้อน ผสมผสานกับสรรพคุณของสมุนไพรหลายชนิด กลายเป็นกรรมวิธีการบำบัดรักษาที่มีประสิทธิภาพและหนึ่งในกรรมวิธีดังกล่าว คือ การอบสมุนไพรแบบไทย ซึ่งความสำคัญหรือประสิทธิภาพของการบำบัดด้วยวิธีนี้ คือ สูตรการใช้สมุนไพรหลายชนิด อาทิเช่น ขมิ้น ไพล ตะไคร้ การบูร และ มะกรูด นอกจากการบำรุงสุขภาพโดยทั่วไปและการรักษาผิวพรรณแล้ว การอบสมุนไพรแบบไทย ยังถือเป็นกรรมวิธีการลดน้ำหนักที่ได้ผลดีอีกอย่างหนึ่ง หากมีการรักษาอย่างต่อเนื่องในระยะเวลาหนึ่ง
ภายหลังเมื่อสปาเข้ามาอยู่ในโรงแรมหรือรีสอร์ท จึงประยุกต์เป็นอ่างแช่น้ำแร่เทียม มีการอบไอน้ำที่เรียกว่าซาวน่าและนวดน้ำมันหอมระเหยที่ศาสตร์ ทางตะวันตกเรียกว่า Aroma Massage เข้ามาประยุกต์ใช้
เส้นทางนำมาซึ่งความสุขจากสปาในปัจจุบันมีให้เลือกหลากหลายวิธีด้วยกัน ขึ้นอยู่กับว่าสปาไหนจะเลือกใช้อะไร ซึ่งพอจะแบ่งออกเป็นกลุ่มต่างๆ ได้ดังนี้